Η σχέση της Eurovision με την πολιτική είναι ένα φλέγον θέμα, που κατα καιρούς υπογραμμίζεται περισσότερο ή λιγότερο ανάλογα με τις συγκυρίες. Φέτος διανύουμε άλλη μια τέτοια χρονιά μεγάλης έντασης λόγω των γεγονότων της 7ης Οκτωβρίου στο Ισραήλ και του επακόλουθου πολέμου στη Γάζα. Όπως ήταν επόμενο, τεράστιο ενδιαφέρον συγκέντρωσε η διάλεξη που διοργανώθηκε στο Πανεπιστήμιο του Μάλμε, υπό την αιγίδα της EBU, με αυτό ακριβώς το κεντρικό θέμα: Eurovision και πολιτική.
Ο Διαγωνισμός Τραγουδιού της Eurovision παρουσιάζεται συχνά ως ένα μη πολιτικό γεγονός – η ιστορία του, ωστόσο, που περιλαμβάνει αρκετές δεκαετίες, πολλές φορές υποδηλώνει το αντίθετο. Πώς οι σημαντικές γεωπολιτικές συγκυρίες και τα γεγονότα επηρέασαν τη Eurovision και το αντίστροφο; Είναι η Eurovision η απόλυτη απόδειξη της αξιοσημείωτης εμβέλειας της “ήρεμης δύναμης” που έχουν οι καλλιτέχνες και η μουσική; Αν ναι, πώς μπορούμε να αποτρέψουμε την – διακριτική ή ανοιχτή – χρήση (και κατάχρηση) της από πολιτικούς παράγοντες που αντιλαμβάνονται τις εξαιρετικές δυνατότητες αυτής της δύναμης;
Αυτά ήταν τα κεντρικά ερωτήματα που τέθηκαν στην εκδήλωση με τον τίτλο “Πίσω από το glitter: Ξεπακετάροντας το γεωπολιτικό παιχνίδι ισχύος κάτω από τον προβολέα της Eurovision”, στο πλαίσιο της Ημερίδας “Let’s talk Eurovision” που διοργανώθηκε σήμερα 10 Μαΐου, Ημέρα της Ευρώπης, υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της EBU.
Κεντρικός ομιλητής ήταν ο επί πολλά χρόνια Εκτελεστικός Παραγωγός της Eurovision, o Νορβηγός Jon Ola Sand. Με πολύ ενδιαφέρον αναμένονταν οι δηλώσεις του.
Σίγουρα κάποια γεγονότα βοήθησαν κάποιες αξιομνημόνευτες συμμετοχές να πάρουν το extra boost για να κερδίσουν.
Η Γιουροβίζιον κινείται με πολύ γρήγορους ρυθμούς. Κερδίζεις και μέσα σε ένα χρόνο καλείσαι να φιλοξενήσεις τον επόμενο διαγωνισμό.
Δεν μπορείς να φτιάξεις μια φούσκα που να μετριάσει τις αντιδράσεις της στιγμής όπως συμβαίνει με τη FIFA και το παγκόσμιο κύπελλο ποδοσφαίρου.
Σε ερώτηση σχετικά με τις φήμες που κυκλοφόρησαν από χθες, ότι στην εμφάνιση του Ισραήλ υπήρξε έντονο γιουχάισμα το οποίο και αφαίρεσε η EBU από τη ζωντανή μετάδοση, ο Sand απάντησε: “Δεν υπάρχει τεχνολογία για να εξαφανίσεις το μπου. Μπορείς να το μετριάσεις αλλά αν είναι έντονο θα ακουστεί. Όπως π.χ. έγινε το 2014 (σ.σ Ρωσία).”
Σχετικά με την αποχώρηση της Ρωσίας το 2017, όταν ο Διαγωνισμός έγινε στην Ουκρανία, ο Sand έριξε το φταίξιμο στην τραγουδίστρια (Julia Samoylova) και στη Ρωσία. “Ηξεραν τι έκαναν αλλά επέμειναν” δήλωσε.
Σχετικά με την επιστροφή των Βαλκανικών χωρών που έχουν αποχωρήσει, κυρίως για οικονομικούς λόγους, είπε:
Το πρόβλημα δεν είναι η θέληση των κρατών αλλά η οικονομική κατάσταση των τηλεοπτικών φορέων. Άλλωστε οι τηλεοπτικοί φορείς συμμετέχουν. Είναι περίπλοκο το θέμα της επιστροφής τους, αν και θα ήταν υπέροχο να επιστρέψουν . Η EBU ψάχνει τρόπους να επιστρέψουν αλλά δεν ξέρω πόσα μπορεί να κάνει.
Στη συζήτηση συμμετείχε και ο Δρ Paul Jordan, με διδακτορική διατριβή στον Διαγωνισμό της Eurovision, αλλά και σχολιαστής και δημοσιογράφος. ‘Oταν τέθηκε το θέμα της διαβλητότητας της ψηφοφορίας απάντησε:
Μπορεί να έχουμε μεμονωμένα περιστατικά όπου οι επιτροπές κάποιων χωρών επηρεάζονται, αλλά αυτά εντοπίζονται και καταπολεμούνται. Όπως συνέβη το 2022 με τις 6 επιτροπές που εντοπίστηκαν από τον ειδικό αλγόριθμο και ακυρώθηκε η βαθμολογία τους. Όμως γενικά μπορούμε να πούμε ότι η ψηφοφορία είναι αδιάβλητη.
Μερικές ακόμα ενδιαφέρουσες δηλώσεις του Dr Paul Jordan:
Για κάποιες μικρές χώρες, όπως η Εσθονία και η Λετονία, είναι μεγάλη υπόθεση να κερδίσουν τη Eurovision. Και όλοι πρέπει να βοηθήσουν αυτές να κάνουν μια επιτυχημένη διοργάνωση. Το 1971 την πρώτη φορά που κέρδισε η Ιρλανδία το BBC τη βοήθησε δανείζοντας, τεχνογνωσία, κάμερες και προσωπικό για να τα καταφέρουν.
Η φετινή εκπρόσωπος της Ισλανδίας, Hera Bjork, συμμετείχε κι εκείνη στην κουβέντα, λέγοντας χαρακτηριστικά:
Η μόνη πολιτική στην Γιουροβίζιον είναι η ειρήνη. Μπορεί να αλλάξει τον κόσμο προωθώντας την ειρήνη και να διώξει τους φόβους από τους νέους ανθρώπους που έχουν δικαιολογημένα με όσα συμβαίνουν γύρω τους.
H συντάκτρια του OGAE Greece Χρυσούλα Γκανά είχε την ευκαιρία να απευθύνει ερώτημα στους ομιλητές, σχετικά με ένα κορυφαίο εθνικό θέμα:
“Το 1974 η Τουρκία εισέβαλλε στην Κύπρο, όμως συνέχισε να συμμετέχει κανονικά στη Eurovision. To 1976 μάλιστα, η Ελλάδα έστειλε ένα τραγούδι με κεντρικό θέμα τον πόνο που προκάλεσε αυτή η εισβολή (σ.σ. “Παναγιά μου Παναγιά μου” – Μαρίζα Κωχ), το οποίο όμως δεν συγκίνησε κανέναν και δεν ψηφίστηκε. Υπάρχει μεγάλο κοντράστ με την περίπτωση της εισβολής της Ρωσίας στη Ουκρανία το 2022 και την επακόλουθη νίκη της Ουκρανίας στον Διαγωνισμό. Πώς γίνεται στη μια περίπτωση η Ευρώπη να δείχνει αλληλεγγύη και κατανόηση και στην άλλη όχι;”
Jon Ola Sand: “Ο κόσμος πλέον έχει γίνει πιο ενεργός και νοιάζεται περισσότερο μέσω και της δύναμης των σοσιαλ μηντια, ενώ το 1975-1976 η πληροφορία δεν ήταν τόσο εύκολα προσβάσιμη.
Paul Jordan: “Πλέον ο κόσμος είναι πιο ανοιχτόμυαλος και το βλέπουμε από τη νίκη της Dana International το 1998 που ήρθε όταν άνοιξε το televoting, ενώ πιο πριν ίσως ένα τέτοιο τραγούδι να μην είχε την απόκριση που θα περιμέναμε.”
Hera Bjork: “Η πληροφορία τώρα ταξιδεύει πολύ περισσότερο και ότι πλέον το κοινό νοιώθει ότι πρέπει να εκφράσει τη συμπάθεια του περισσότερο, ενώ τότε οι επιτροπές ήταν αποστειρωμένες και ένιωθαν ότι έπρεπε να κερδίσει το “καλύτερο” τραγούδι.”
Τέλος, για το επίκαιρο θέμα του Ισραήλ, όσον αφορά τη συμμετοχή του φέτος αλλά και τη στήριξη που έλαβε από τους τηλεψηφοφόρους χθες που το έστειλαν στον τελικό, ο Jon Ola Sand δήλωσε:
Η Γιουροβίζιον δεν είναι πολιτικός διαγωνισμός. Απλά είναι λογικό να υπάρχει συμπάθεια σε δοκιμαζόμενους λαούς, όπως έγινε με την Ουκρανία το 2022. Δεν βλέπω πολιτικό στοιχείο σε αυτό, αλλά ανθρώπινο. Μην ξεχνάμε ότι μια χώρα σε πόλεμο είναι πολύ δυσκολότερο να κερδίσει αλλά και να διοργανώσει. Είναι λογικό σε αυτή τη βάση οι χώρες σε εμπόλεμη κατάσταση να παίρνουν ένα extra credit από τον κόσμο.
Η πολιτική στην Eurovision αποτελεί θέμα συζήτησης στην pop κουλτούρα
Τα γεγονότα του τελευταίου έτους με την κατάσταση που επικρατεί στο Ισραήλ μας υπενθυμίζει με τον πιο έντονο τρόπο πώς η πολιτική έχει εισχωρήσει για τα καλά στον διαγωνισμό της Eurovision και πως πολλές χώρες τη χρησιμοποιούν ως εργαλείο προπαγάνδας.
Με αυτό το θέμα καταπιάνεται στο τελευταίο του επεισοδίου το μεγαλύτερο podcast για την pop κουλτούρα στην Ελλάδα, “Pop για τις Δύσκολες Ώρες” με τους Ιωσηφίνα Γριβέα και Θοδωρή Δημητρόπουλο. Τους ευχαριστούμε θερμά για την αναφορά στον OGAE Greece και την σχέση του με τον διαγωνισμό της Eurovision, καθώς και στην αναφορά πηγών από άρθρα μας κατά την διάρκεια του επεισοδίου.
Ακούστε το επεισόδιο στο link που ακολουθεί
Ακολουθήστε μας στο Facebook, Instagram, TikTok, Twitter και YouTube για να μαθαίνετε τι συμβαίνει στον κόσμο της Eurovision!
