ΑΦΙΕΡΩΜΑ: Η ιστορία του Ισραήλ στη Eurovision (Μέρος 3ο: 1990-1999)

Άλλη μια πολύ πετυχημένη δεκαετία για το Ισραήλ θα δούμε στο σημερινό, 3ο μέρος του αφιερώματός μας. Συμμετοχές που έμειναν στην ιστορία και μία από αυτές έμελλε να σηματοδοτήσει μια νέα εποχή στον Διαγωνισμό της Eurovision.

Η γεννημένη στην Τεχεράνη Rita Yahan-Farouz, γνωστή τότε ως Rita Kleinstein, επιλέγεται με απευθείας ανάθεση να εκπροσωπήσει το Ισραήλ στο Ζάγκρεμπ της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Το τραγούδι της είχε τον τίτλο «Shara barkhovot» (Τραγουδώ στους δρόμους).

Η Rita, με το ιδιαίτερο στιλ της, συγκαταλέγεται στα πολύ μεγάλα ονόματα του Ισραήλ. Από το 1986, που πρωτοεμφανίστηκε, έχει 5 πλατινένια και 6 χρυσά άλμπουμ. Το 2010 τραγούδησε στην κατοικία του τότε Προέδρου του Ισραήλ, Shimon Peres, παρουσία του Ιταλού πρωθυπουργού, Silvio Berlusconi.

Το 2013 προβλήθηκε στη Νέα Υόρκη στα πλαίσια του Εβραϊκού Φεστιβάλ Ταινιών και το 2014 στην Αυστραλία στο AICE Φεστιβάλ Ταινιών του Ισραήλ ένα ντοκιμαντέρ με θέμα το άλμπουμ της, που ερμήνευσε στην περσική γλώσσα, την οποία μιλάει άπταιστα. Παρά το γεγονός ότι είναι πολύ δημοφιλής στο Ιράν, δεν είναι καθόλου ευπρόσδεκτη από πλευράς ιρανικής κυβέρνησης!

? Τίτλος: Shara barkhovot
? Ερμηνεύτρια: Rita
? Συνθέτης: Rami Kleinstein
? Στιχουργός: Tzruya Lahav
? Θέση: 18η /22
? Βαθμοί: 16


?
Κοίταξέ με – τραγουδώ στους δρόμους
Ψάχνω καινούργιες αγάπες
Αφήνω πίσω μου θαύματα και απογοητεύσεις
Τραγουδώ στους δρόμους

Ο εθνικός τελικός Kdam επιστρέφει και αναδεικνύει νικητές τους Duo Datz, που απαρτιζόταν από τον Moshe Datz και την Orna Datz (γενν. Orna Cohen). Το τραγούδι που ταξίδεψε στη Ρώμη είχε τον τίτλο «Kan» (Εδώ).

21 χρόνια ζευγάρι στο τραγούδι αλλά και στη ζωή έγιναν γνωστοί στην πατρίδα τους, εκτός από τα τραγούδια τους, και για τη σειρά παιδικών DVD με τραγούδια και παιχνίδια. Ο γάμος τους διαλύθηκε το 2006.

Το τραγούδι «Kan», με έντονο πατριωτικό στίχο, έγινε από τα πλέον γνωστά τραγούδια της «Γης του Ισραήλ».

? Τίτλος: Kan
? Ερμηνευτές: Duo Datz
Συνθέτης: Uzi Chitman
? Στιχουργός: Uzi Chitman
? Θέση: 3η /22
? Βαθμοί: 139


?
Εδώ γεννήθηκα, εδώ γεννήθηκαν τα παιδιά μου
Εδώ έχτισα το σπίτι μου με τα δυο μου χέρια
Εδώ κι εσύ με μένα και εδώ όλοι οι 1000 φίλοι μου
Και μετά από 2000 χρόνια το τέλος των περιπλανήσεών μου

Μετά από μία γεμάτη ανατροπές βαθμολογία, η Dafna Dekel κέρδισε το Kdam 1992 με το εύθυμο τραγούδι «Ze rak sport» (Είναι μόνο σπορ) με διαφορά ενός βαθμού από το 2ο και δύο βαθμών από το 3ο τραγούδι!

Ο δρόμος για το Malmö της Σουηδίας δεν ήταν εύκολος για την Dafna Dekel, διότι η ερμηνεύτρια του τραγουδιού, που ήρθε 2ο στον εθνικό τελικό, στράφηκε εναντίον της δικαστικά. Ο λόγος ήταν ότι η αρχική διάρκεια του «Ze rak sport» ήταν 3 λεπτά και 20 δευτερόλεπτα, ξεπερνώντας το όριο των 3 λεπτών που θέτει σαν όρο η EBU. Η λύση που δόθηκε ήταν να κοπούν κάποιοι στίχοι από το 2ο και το 4ο κουπλέ, οπότε διαγωνίστηκε κανονικά.

 

? Τίτλος: Ze rak sport
? Ερμηνεύτρια: Dafna Dekel
? Συνθέτης: Kobi Oshrat
? Στιχουργός: Ehud Manor
? Θέση: 6η /23
? Βαθμοί: 85


?
Και αν το κορίτσι δεν τα καταφέρει
Δεν θα κλάψει, δεν θα την ανακηρύξει ως ημέρα του θανάτου της
Γιατί είναι μόνο σπορ, ναι, είναι μόνο σπορ
Είναι μόνο σπορ, μόνο σπορ
Γιατί είναι μόνο σπορ, ναι, είναι μόνο σπορ
Είναι μόνο σπορ, μόνο σπορ

Το 6μελές συγκρότημα Shiru επιλέχτηκε από 7 επιτροπές του Ισραήλ μέσω του Kdam για να εκπροσωπήσει τη χώρα στο Millstreet της Ιρλανδίας. Ο τίτλος του τραγουδιού ίδιος με το όνομα του συγκροτήματος: «Shiru» (Τραγουδήστε).

Τα μέλη του συγκροτήματος ήταν: η Sarah’le Sharon (στο πιάνο), ο Benny Nadler, ο Guy Bracha, η Julia Proiter, η Rachel Haim και στα δεύτερα φωνητικά η Varda Zamir.

Τη βραδιά του Διαγωνισμού, το τελευταίο ρεφρέν ερμηνεύτηκε στα αγγλικά, γεγονός όμως που δεν έπεισε τις επιτροπές: το τραγούδι πήρε τη χειρότερη θέση και βαθμολογία που είχε πάρει το Ισραήλ μέχρι τότε.

 

? Τίτλος: Shiru
? Ερμηνευτές: Shiru Group
? Συνθέτης: Shaike Paikov
? Στιχουργοί: Yoram Taharlev, David Chris
? Θέση: 24η /25
? Βαθμοί: 4


?
Τραγουδήστε, τραγουδήστε με δυνατή φωνή
Μην αφήνετε δύναμη για αύριο
Τραγουδήστε, τραγουδήστε και ανάψτε φωτιά
Γιατί αυτό το τραγούδι είναι όλα όσα έχουμε

➡ Το 1994 το Ισραήλ αποκλείστηκε από τον Διαγωνισμό, επειδή από την προηγούμενη χρονιά προκρίθηκαν μόνο οι 18 πρώτες χώρες. Ο λόγος ήταν γιατί έπρεπε να βρεθεί ένας τρόπος να «χωρέσουν» οι καινούργιες χώρες τη βραδιά του Διαγωνισμού.

Ένα τραγούδι-προσευχή εκπροσώπησε το Ισραήλ στον 40ο Διαγωνισμό της Eurovision στο Δουβλίνο, «Amen». Ερμηνεύτρια η Liora (πλήρες όνομα: Liora Simon Fadlon) με συνοδεία 5 ατόμων στα φωνητικά.

Στο Kdam το τραγούδι ερμηνεύτηκε με κεριά στη σκηνή, δημιουργώντας μια ιδιαίτερη ατμόσφαιρα, κάτι όμως που δεν επαναλήφθηκε στη σκηνή του Point Theatre στο Δουβλίνο για λόγους ασφαλείας.

Η Liora, εκτός από την πατρίδα της, έγινε γνωστή και στη Λατινική Αμερική. Από το 2004 ως το 2006 έζησε στην Αργεντινή, όπου έκανε εμφανίσεις με τη Mercedes Sosa, καθώς και άλλους καλλιτέχνες λατινοαμερικάνικης μουσικής.

 

? Τίτλος: Amen
? Ερμηνεύτρια: Liora
? Συνθέτης: Moshe Datz
? Στιχουργός: Hamutal Ben Ze’ev
? Θέση: 8η /23
? Βαθμοί: 81


?
Με μια προσευχή, Αμήν
Που ανεβαίνει, Αμήν
Κάθε ψυχή θα επαινεί τον Θεό
Αμήν

➡ Το 1996 το Ισραήλ επέλεξε για εκπρόσωπό του την Galit Bell με το τραγούδι «Shalom olam» (Γεια σου κόσμε). Το 1996 διοργανώθηκε ένας προκριματικός διαγωνισμός κεκλεισμένων των θυρών. Σ’ αυτόν συμμετείχαν 29 από τις 30 συνολικά χώρες —η διοργανώτρια Νορβηγία προκρίθηκε αυτόματα. Από αυτές επιλέχτηκαν οι 22 για να διαγωνιστούν στο Όσλο. Το τραγούδι του Ισραήλ κατετάγη 28ο με 12 βαθμούς, με αποτέλεσμα να αποκλειστεί.

➡ Το 1997 το Ισραήλ δεν συμμετείχε στη Eurovision, διότι η ημερομηνία διεξαγωγής του Διαγωνισμού, 3 Μαΐου, συνέπεσε με την Ημέρα Μνήμης των Θυμάτων του Ολοκαυτώματος.

Με απευθείας ανάθεση ταξίδεψε στο Birmingham της Αγγλίας μία καλλιτέχνης που προκάλεσε τόσο σφοδρές αντιδράσεις στο Ισραήλ, ειδικά εκ μέρους των ορθόδοξων Εβραίων, που χρειάστηκε η διαρκής συνοδεία αστυνομίας και ασφάλειας κατά την παραμονή της εκεί. Ο λόγος για την Dana International με το τραγούδι «Diva».

Ο Yaron Cohen από μικρός είχε αυτοπροσδιοριστεί ως γυναίκα. Το 1993 υποβλήθηκε σε εγχείρηση αλλαγής φύλου στο Λονδίνο και επέστρεψε στο Ισραήλ με το γυναικείο όνομα Sharon Cohen. Το καλλιτεχνικό όνομα όμως, με το οποίο καθιερώθηκε, είναι το Dana International. Το όνομα Dana το έδωσε στον εαυτό της από έναν παιδικό φίλο της ονόματι Daniel που σκοτώθηκε σε τροχαίο ατύχημα.

H επιθυμία της να γίνει τραγουδίστρια γεννήθηκε, όταν είδε την Ofra Haza στη Eurovision το 1983 (βλ. 2ο Μέρος). Ξεκίνησε την καριέρα της, όταν ήταν 18 χρονών, ως drag queen.

Το τραγούδι Diva είναι μια ωδή στις γυναίκες με δυναμισμό: Η Κλεοπάτρα, η Βικτώρια (η θεά της νίκης των Ρωμαίων) και η Αφροδίτη, η θεά της ομορφιάς των αρχαίων Ελλήνων.

Στο Birmingham, με τα φώτα της δημοσιότητας στραμμένα επάνω της, η Dana International κέρδισε το 1ο βραβείο. Ήταν η 3η νίκη του Ισραήλ στην ιστορία της Eurovision. Η νίκη αυτή προκάλεσε ξέφρενους πανηγυρισμούς στο Ισραήλ, με τον κόσμο να ξεχύνεται στους δρόμους με σημαίες και να τραγουδάει τον νικητήριο τίτλο. Έτσι, η Dana εν μία νυκτί έγινε το πρώτο θέμα συζήτησης σε ολόκληρη στην Ευρώπη και όχι μόνο.

? Τίτλος: Diva
? Ερμηνεύτρια: Dana International
? Συνθέτης: Tzvika Pick
? Στιχουργός: Yo’av Ginai
? Θέση: 1η /25
? Βαθμοί: 172


?
Viva θα φωνάξουμε
Viva Βικτώρια, Αφροδίτη
Viva για την Ντίβα, viva Βικτώρια, 
Κλεοπάτρα

Ο Διαγωνισμός μεταφέρεται στην Ιερουσαλήμ και ανάμεσα στους 3 παρουσιαστές είναι η Dafna Dekel (βλ. 1992). Συμπαρουσιαστές της η Sigal Shachmon και ο Yigal Ravid. Στο διάλειμμα του Διαγωνισμού, η Dana International εμφανίζεται σε ένα εντυπωσιακό βίντεο ερμηνεύοντας το τραγούδι «Free» του Stevie Wonder. Ο Διαγωνισμός του 1999 σηματοδότησε την κατάργηση της ορχήστρας και την απελευθέρωση της γλώσσας των συμμετεχόντων χωρών.

Με απευθείας ανάθεση, το συγκρότημα Eden εκπροσωπεί το Ισραήλ με το τραγούδι «Yom huledet (Happy birthday)» (Yom huledet = Γενέθλια). Τα 4 μέλη του συγκροτήματος ήταν οι: Doron Oren, Rafael Dahan, Eddie Butler και Gabriel Butler. Οι δύο τελευταίοι ήταν οι 2 πρώτοι μαύροι Εβραίοι τραγουδιστές που εμφανίστηκαν για λογαριασμό του Ισραήλ. Το συγκρότημα δημιουργήθηκε το 1996 και διαλύθηκε το 2001.

Το αισιόδοξο χορευτικό τραγούδι ερμηνεύτηκε στα εβραϊκά και αγγλικά και κατέκτησε την αξιοπρεπέστατη 5η θέση εντός έδρας.

? Τίτλος: Yom huledet (Happy birthday)
? Ερμηνευτές: Eden
? Συνθέτες και στιχουργοί: Moshe Datz, Gabriel Butler, Ya’akov Lamai, Jackie Oved
? Θέση: 5η /23
? Βαθμοί: 93


?
Χρόνια σου πολλά
Τα όνειρα θα βγουν αληθινά
Αν κάνουμε πάρτι και χορεύουμε ως το πρωί
Χρόνια σου πολλά
Να περάσουν τα χρόνια
Με κέφι, χαρά και ευτυχία
Πάντα

2ο Μέρος

4ο Μέρος

φωτογραφίες: pinterest, discogs.com, 4lyrics.eu

Δημήτρης Χριστούλιας
Δημήτρης Χριστούλιας
Γεννήθηκα στο Μόναχο της Γερμανίας. Αποφοίτησα από το Τμήμα Γερμανικής Γλώσσας & Φιλολογίας του ΑΠΘ. Οι ξένες γλώσσες και τα ταξίδια είναι η αναπνοή μου. Η επαφή με τη μουσική και την κουλτούρα των λαών του κόσμου δίνει ιδιαίτερο νόημα στην καθημερινότητά μου. Η Eurovision είναι κομμάτι της ζωής μου από το 1982.

4 ΣΧΟΛΙΑ

  1. Πολυ ωραιο το αφιερωμα σας.Πιστευω οτι το 1998 επισκιασε ολες τις ισραηλινες αποστολες.Η Ντανα τι να πεις για αυτην;Ο παιδικος της φιλος ειχε προφητευσει οτι θα γινει σπουδαια καλλιτεχνης.Το καλλιτεχνικο της ονομα το πηρε απο αυτον.Το 1998 παρ’όλο που ηταν το πρωτο ονομα της ποπ δεν πηγε με αναθεση αλλα επελεγη αναμεσα σε 30 κομματια,η επιτροπη κατεληξε σε δυο ωστοσο επελεξε το Ντιβα.Το 1995 η liora δεν πηγε με την ψηφο του κοινου αυτην την ειχε παρει η Ντανα που συμμετειχε για πρωτη φορα και ηρθε δευτερη,ωστοσο το τραγουδι της εγινε επιτυχια ενω της liora πηγε στα αζητητα.Εκεινο το βραδυ του 95 μειναμε ολοι με το στομα ανοιχτο,ηταν σιγουρο οτι θα παει η Ντανα που ηταν πολυ πιο δημοφιλές απο τους υπολοιπους 9 υποψηφιους.
    Το Ντιβα για το ισραηλ ειναι αδιαμφισβητητα το τραγουδι που εχει συνδεθει με την eurovision.Γραφτηκε αποκλειστικα για την Ντανα και για ολες τις τρανς γυναικες του κοσμου.Η πρωτη εκδοση δεν περιειχε το Βικτωρια,Αφροδιτη,Κλεοπατρα αλλα γυναικεια ονοματα απο την παλαιά διαθηκη κατι που αρνηθηκε η Ντανα και με παρότρυνση της αλλαξαν τα ονοματα.Το ρεφρεν του γραφτικε επανω σε ενα αποκομμα απο πακετο τσιγαρα μεσα σε ενα ταξι στην Αμερικη,το αποκομμα αυτο παρουσιαζεται στην εκθεση της Ντανα που γινεται στο Τελ Αβιβ Σεπτεμβριος-Δεκεμβριος 2018 μεχρι και η γυναικα του πρωθυπουργου ελαβε μερος στην πρεμιερα της.
    Φετος ηταν η πρωτη φορα που μερικοι ανθρωποι προσπαθησαν να πεταξουν λασπη επανω στο τραγουδι και αυτοι ηταν απο την αποστολη του toy.Θα αναφερω λιγα λογια απο το συνθετη του Ντιβα τον βασιλια της εβραικης ποπ Tzika Pik αυτο το τραγουδι δεν εχει ηλικια και ας το χαρακτηριζουν οι φαν του διαγωνισμου ντισκο και ξεπερασμενο,η επιτυχια του δεν ειναι η νικη του η επιτυχια του ειναι η αντοχη του επανω στην εβραικη νεολαια καθε γενιας,τραγουδιεται σαν να ειναι η πρωτη ημερα κυκλοφοριας (αυτα να τα ακουει ο συνθετης του toy,που ειναι η Νεττα;που ειναι το toy?) ο χρονος εχει μιλησει.
    Δεν μπορει να συγκριθει καμια Νεττα με την Ντανα,η Ντανα ειναι η μεγαλυτερη λοατ προσωπικοτητα της χωρας που εφερε την μεγαλη αλλαγη,δεχτηκε μεγαλο πολεμο,φτυσιμο και λογοκρισια την δεκαετια του 90 και χαρακτηριστικε τραγουδιστρια ακαταλληλη για την νεολαια ωστοσο το πολεμισε και νικησε.επεισης μετετρεψε μια ολοκληρη χωρα σε ενα τουριστικο παραδεισο για τους γκει και ολοι οι γκει του ισραηλ θα ειμαστε ευγνώμων για την πετυχημενη προσπαθεια της.Μια γυναικα αποκαλειται Ντιβα στο Ισραηλ και αυτη ειναι η Ντανα.Ειναι η Αιωνια Ντιβα του Τελ Αβιβ,

    • πραγματικα ενδιαφέρουσες οι πληροφοριες σου!!η μονη μου ενσταση(το λεω χαριτολογωντας) το αρνητικο σου σχόλιο για το amen της liora!!πραγματικα το λατρευω!!!θυμαμαι το τραγουδουσαμε με τον κολλητο μου εκεινο το ανεμελο καλοκαιρι του 95 στην κατασκηνωση στην αλεξανδρουπολη!!

τα σχόλια είναι κλειδωμένα.

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

STORIES

ΕΛΛΑΔΑ