ΑΦΙΕΡΩΜΑ: Χώρες που τα πήγαν καλύτερα στον τελικό από τον ημιτελικό!

Ο θεσμός της Eurovision είναι ο μακροβιότερος μουσικός διαγωνισμός με την απαρχή του να χρονολογείται στο μακρινό 1956. Τον ερχόμενο Μάιο στο Ρότερνταμ της Ολλανδίας θα έχουμε την ευκαιρία να απολαύσουμε την 65η έκδοση του. Όπως είναι λογικό, μέσα σε όλα αυτά τα χρόνια η Eurovision έχει αλλάξει, προσαρμοζόμενη στις εξελίξεις και τις επιταγές των καιρών, διατηρώντας άσβεστο το πάθος για την καλή μουσική.

Ο τρόπος ψηφοφορίας, ο τρόπος παρουσίασης αυτής, η ύπαρξη κριτικής επιτροπής και το ποσοστό συμμετοχής της στο τελικό αποτέλεσμα, η γλώσσα των διαγωνιζόμενων τραγουδιών, το κατώτερο ηλικιακό όριο για τη συμμετοχή των καλλιτεχνών στο διαγωνισμό, τα επιτρεπόμενα άτομα επί σκηνής, η ύπαρξη ορχήστρας, η δυνατότητα ύπαρξης ηχογραφημένων φωνητικών είναι μόνο μερικές από τις αλλαγές που έχουν συντελεστεί όλα αυτά τα χρόνια.

Αναμφισβήτητα, μια από τις μεγαλύτερες αλλαγές στο διαγωνισμό της Eurovision συντελέστηκε το 2004 και έφτασε στη σημερινή της μορφή το 2008. Ο λόγος για την εισαγωγή των ημιτελικών. Η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991 και η διάσπαση της ενωμένης τότε Γιουγκοσλαβίας που ξεκίνησε την ίδια χρονιά, αύξησαν κατακόρυφα τον αριθμό των χωρών που επιδίωξαν ανεξάρτητες πλέον να συμμετέχουν στη Eurovision, στα πλαίσια της εξωστρέφειας που εύλογα τις διακατείχε. Η λύση τη δεκαετία του ’90 στην αυξανόμενη ζήτηση δόθηκε με την πραγματοποίηση δύο προκριματικών γύρων τις χρονιές 1993 και 1996 ενώ μέχρι και το 2003 οι χώρες που συγκέντρωναν τη χαμηλότερη βαθμολογία τα τελευταία πέντε έτη αποκλείονταν από τον επόμενο διαγωνισμό.

Η εμπορικότητα του διαγωνισμού την πρώτη δεκαετία του τρέχοντος αιώνα ώθησε την EBU να πάρει μια πολύ μεγάλη απόφαση. Για να κρατήσει ψηλά το ενδιαφέρον και παράλληλα να καλύψει τη ζήτηση που υπήρχε εισήγαγε το σύστημα των ημιτελικών το 2004. Μέχρι και το 2007, δέκα εισιτήρια δίνονταν από ένα μοναδικό ημιτελικό, ενώ τις υπόλοιπες θέσεις του ημιτελικού καταλάμβαναν οι χώρες που είχαν τερματίσει στην πρώτη δεκάδα την προηγούμενη χρονιά και οι BIG 4 (Γαλλία, Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο και Ισπανία). Από το 2008 και εφεξής, οι ημιτελικοί είναι δύο και εξασφαλισμένη θέση στον τελικό έχουν μόνο οι διοργανώτρια χώρα (νικήτρια του προηγούμενου έτους), οι BIG 4 (BIG 5 από το 2011 και μετά με την επιστροφή της Ιταλίας στο διαγωνισμό) με μοναδική εξαίρεση την Αυστραλία όταν το 2015 συμμετείχε στον τελικό ως προσκεκλημένη χώρα.

Όλα αυτά τα χρόνια τα νικητήρια τραγούδια ακούγονται στον ημιτελικό με μοναδική εξαίρεση το 2010 όταν κέρδισε η Γερμανία με τη Lena και το Satellite από τις BIG 5 και φυσικά το 2005 όταν κέρδισε η Έλενα Παπαρίζου με το My Number One για την Ελλάδα. Είναι λογικό, ο κόσμος ακούγοντας ένα τραγούδι για δεύτερη φορά να είναι περισσότερο εξοικειωμένος με αυτό. Τα τραγούδια, επομένως, που ξεχωρίζουν στους ημιτελικούς, λογικά τα πηγαίνουν πολύ καλά και στον τελικό, ενώ αυτά που σημειώνουν μέτριες προς χαμηλές επιδόσεις καταλαμβάνουν τις θέσεις στη δεξιά στήλη του βαθμολογικού πίνακα.

Είναι όμως πάντα έτσι;

Σε αυτό το αφιέρωμα, θα ασχοληθούμε με τις περιπτώσεις των τραγουδιών που ξεφεύγουν από τον κανόνα και σημειώνουν στο Μεγάλο Τελικό καλύτερες επιδόσεις από αυτές που έχουν καταγράψει στον Ημιτελικό.

Ας ξεκινήσουμε…

2004

Το μακρινό 2004, νικήτρια αναδείχτηκε η Ουκρανία, στη δεύτερή της συμμετοχή στο διαγωνισμό, με τη Ruslana και το “Wild Dances“. Από την πρώτη στιγμή, οι άγριοι χοροί της Ουκρανής αοιδού χαρακτηρίστηκαν ως φαβορί. Στον ημιτελικό όμως, τερμάτισαν στη δεύτερη θέση πίσω από το “Lane moje” του Željko Joksimović.

• Θέση στον Ημιτελικό– Βαθμοί: 2η – 256
• Θέση στον Τελικό– Βαθμοί: 1η – 280

2005

Η νίκη της Ruslana την προηγούμενη χρονιά μας οδήγησε στο παγωμένο Κίεβο το 2005 για την επέτειο των 50 χρόνων του διαγωνισμού. Όλοι θυμόμαστε εκείνη τη χρονιά για τη νίκη που χάρισε στην πατρίδα μας η Έλενα Παπαρίζου. Ας θυμηθούμε όμως και ποιες συμμετοχές κατάφεραν να σημειώσουν καλύτερη επίδοση στον τελικό από τον ημιτελικό.

Στην τέταρτη θέση του τελικού συναντάμε το Ισραήλ με τη Shiri Maimon και το “Hasheket Shenish’ar”. Η εκθαμβωτική τραγουδίστρια, αν και στον ημιτελικό έφτασε μέχρι την 7η θέση συγκεντρώνοντας 158 βαθμούς, στον τελικό έκλεψε τις εντυπώσεις σκαρφαλώνοντας στην 4η θέση με 154 βαθμούς. 

• Θέση στον Ημιτελικό– Βαθμοί: 7η – 158
• Θέση στον Τελικό– Βαθμοί: 4η – 154

Μία θέση παρακάτω στον τελικό, με μόλις ένα βαθμό διαφορά, βρέθηκε η Λετονία με τους Walters & Kazha και το “The War Is Not Over” . Σε αυτή τη θέση παραλίγο να μην καταφέρει να βρεθεί αν δεν είχε κυριολεκτικά στο όριο κατορθώσει να κερδίσει το τελευταίο εισιτήριο για τον τελικό για μόλις τέσσερις πόντους. 

• Θέση στον Ημιτελικό– Βαθμοί: 10η – 85
• Θέση στον Τελικό– Βαθμοί: 5η – 153

2006

Η Αθήνα έχει φορέσει τα καλά της και υποδέχεται το διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision στο Ολυμπιακό Κλειστό Γυμναστήριο στο Ο.Α.Κ.Α.. Στον ημιτελικό, ένας νεαρός Ρώσος ντυμένος απλά, με ένα λευκό φανελάκι και τζιν παντελόνι, κατορθώνει να δώσει ζωή σε ένα πιάνο και να τερματίσει στην 2η θέση του τελικού. Φυσικά, αναφερόμαστε στο Dima Bilan και τη συμμετοχή του “Never Let You Go” για τη Ρωσία. Στον ημιτελικό ο Dima είχε “περιοριστεί” στην τρίτη θέση πίσω από τις συμμετοχές της Φινλανδίας και της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης. 

• Θέση στον Ημιτελικό– Βαθμοί: 3η – 217
• Θέση στον Τελικό– Βαθμοί: 2η – 248

2007

Ένα έθνικ ντουέτο από τη γειτονική Βουλγαρία κρατάει στα χέρια του την τύχη της χώρας για ένα καλό αποτέλεσμα. Υπό τους ήχους των κρουστών σε συνδυασμό με ηλεκτρονικούς ήχους, η Elitsa Todorova και ο Stoyan Yankulov προκαλούν πανικό με το “Water”. Εμφανίζονται πρώτοι στον ημιτελικό, προκρίνονται 6οι στον τελικό όπου εκεί τερματίζουν τελικά 5οι.  

• Θέση στον Ημιτελικό– Βαθμοί: 6η – 146
• Θέση στον Τελικό– Βαθμοί: 5η – 157

2008

Το 2008 το Βελιγράδι φιλοξενεί το διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision και η Ρωσία κατακτά την πρώτη της νίκη με τον Dima Bilan και την μπαλάντα “Believe”. Μπορεί στον τελικό ο Dima Bilan να κέρδισε με διαφορά, στον Ημιτελικό όμως τα βρήκε πολύ δύσκολα καθώς το εμπόδιο της δικιάς μας Καλομοίρας και το μυστικού της συνδυασμού αποδείχτηκε ανυπέρβλητο. 

• Θέση στον Ημιτελικό– Βαθμοί: 3η – 135
• Θέση στον Τελικό– Βαθμοί: 1η – 272

2010

Δύο χρόνια αργότερα, στο μακρινό Όσλο, τη νουάρ πρωτεύουσα της Νορβηγίας, δύο συμμετοχές κατόρθωσαν να βρεθούν ψηλότερα στον τελικό από τη θέση που τερμάτισαν στον ημιτελικό τους. Παραδόξως και οι 2 συμμετείχαν στον δεύτερο ημιτελικό.

Τρίτη στον τελικό εκείνης της χρονιάς τερμάτισε η Ρουμανία, η οποία εκπροσωπήθηκε από τους Paula Seling και Ovi, οι οποίοι παίζοντας με τη φωτιά όχι μόνο δεν κάηκαν, αλλά ισοφάρισαν το καλύτερο αποτέλεσμα που έχει λάβει η χώρα τους στην ιστορία του διαγωνισμού. 

• Θέση στον Ημιτελικό– Βαθμοί: 4η – 104
• Θέση στον Τελικό– Βαθμοί: 3η – 162

Μια θέση παρακάτω, τόσο στον τελικό όσο και στον ημιτελικό, συναντάμε άλλο ένα ντουέτο. Ο λόγος για τη Chanée και τον N’evergreen από τη Δανία οι οποίοι παρουσίασαν μοναδικά το παραμυθένιο “In a Moment Like This”.

• Θέση στον Ημιτελικό– Βαθμοί: 5η – 101
• Θέση στον Τελικό– Βαθμοί: 4η – 149

2011

Σύμπτωση επαναλαμβανόμενη παύει να είναι σύμπτωση. Όπως και το 2008, έτσι και το 2011 η Ελλάδα στο διαγωνισμό που διεξάγεται στο Ντίσελντορφ της Γερμανίας κερδίζει επάξια τον ημιτελικό της με το “Watch My Dance” των Λούκα Γιώρκα και Stereo Mike. Στον τελικό, όμως θα υποχωρήσει αφήνοντας χώρο σε ένα “κρυμμένο” αουτσάιντερ να αναδειχθεί και να επικρατήσει του ανταγωνισμού. Το νέο στον διαγωνισμό Αζερμπαϊτζάν εκπροσωπείται από τους Ell και Niki, οι οποίοι φέρνουν στη χώρα της φωτιάς την πρώτη και μοναδική μέχρι στιγμής νίκη στη Eurovision με το “Running Scared”.

• Θέση στον Ημιτελικό– Βαθμοί: 2η – 122
• Θέση στον Τελικό– Βαθμοί: 1η – 221

Στον έτερο ημιτελικό, η Mika Newton με το “Angel” εκπροσωπώντας την Ουκρανία, εντυπωσιάζει με την ερμηνεία της και την πρωτότυπη σκηνική παρουσία του τραγουδιού και καταλήγει στην 4η θέση του τελικού, πηγαίνοντας καλύτερα από ότι στον ομολογουμένως δύσκολο ημιτελικό της. 

• Θέση στον Ημιτελικό– Βαθμοί: 6η – 81
• Θέση στον Τελικό– Βαθμοί: 4η – 159

2016

Πέντε ολόκληρα χρόνια και ισάριθμοι διαγωνισμοί χρειάστηκε να περάσουν από την τελευταία φορά που κάποια συμμετοχή ξεπέρασε την επίδοση της στον ημιτελικό. Και αυτό έγινε εμφατικά το 2016 όταν η Jamala τραγουδώντας για τους προγόνους της στο δραματικό “1944” χάρισε στην Ουκρανία τη δεύτερη νίκη της. Να σημειώσουμε ότι η Ουκρανία το 2016 κατάφερε να κερδίσει κατακτώντας τη δεύτερη θέση στον ημιτελικό, στην ψηφοφορία των κριτικών επιτροπών στον τελικό, αλλά και στην τηλεψηφοφορία του κοινού στον τελικό. Ο μύθος ότι ο δεύτερος είναι ο πρώτος χαμένος μάλλον καταρρίπτεται. 

• Θέση στον Ημιτελικό– Βαθμοί: 2η – 287
• Θέση στον Τελικό– Βαθμοί: 1η – 534

Την ίδια χρονιά, στον ίδιο ημιτελικό με τη Jamala, βρέθηκε η Poli Genova για λογαριασμό της Βουλγαρίας. Ερμηνεύοντας το “If Love Was A Crime” κατέπληξε άπαντες στον τελικό χαρίζοντας στη βαλκανική χώρα την 4η θέση, την καλύτερη μέχρι εκείνη τη χρονιά στο διαγωνισμό. 

• Θέση στον Ημιτελικό– Βαθμοί: 5η – 220
• Θέση στον Τελικό– Βαθμοί: 4η – 307

2018

Ένα από τα πιο αναπάντεχα αποτελέσματα των τελευταίων ετών είναι η επίδοση της Αυστρίας στο διαγωνισμό της Eurovision το 2018. Ο Cesár Sampson με το “Nobody but You” ενθουσιάζει τις επιτροπές, οι οποίες τον κατατάσσουν στην πρώτη θέση στον τελικό, καταλήγοντας έτσι στην 3η θέση της γενικής κατάταξης. Στον ημιτελικό βέβαια η επίδοση του δεν ήταν αντίστοιχη, αν και για να το δικαιολογήσουμε οφείλουμε να αναφέρουμε ότι είχε να διαγωνιστεί με τα δύο πρώτα τραγούδια εκείνης της χρονιάς.

• Θέση στον Ημιτελικό– Βαθμοί: 4η – 231
• Θέση στον Τελικό– Βαθμοί: 3η – 342

2019

Το αφιέρωμά μας ολοκληρώνεται με τον τελευταίο διαγωνισμό της Eurovision που διεξήχθη το Μάιο του 2019 στο Τελ Αβίβ. 

Τη Ρωσία στο Τελ Αβίβ εκπροσώπησε για δεύτερη φορά ο Sergey Lazarev με τη δυναμική μπαλάντα του συνθέτη των επιτυχιών, Δημήτρη Κοντόπουλου, “Scream”. Παρά την αλλαγή στο μουσικό ύφος με το οποίο μας είχε συστηθεί το 2016 στην προηγούμενη συμμετοχή του  με το “You Are The Only One”, o Sergey ισοφάρισε την προηγούμενη επίδοσή του καταλήγοντας στην τρίτη θέση του τελικού. Στον ημιτελικό βέβαια η πρωτιά που είχε καταφέρει το 2016 απείχε παρασάγγας. 

• Θέση στον Ημιτελικό– Βαθμοί: 6η – 217
• Θέση στον Τελικό– Βαθμοί: 3η – 370

Από το αφιέρωμά μας δε θα μπορούσαν να λείπουν οι νικητές της τηλεψηφοφορίας του κοινού στον τελικό KEiiNO. Το τριμελές συγκρότημα από τη Νορβηγία με το “Spirit In The Sky” κατέληξε στην 6η θέση του τελικού, ενώ στον ημιτελικό είχε τερματίσει ακόμα χαμηλότερα. 

• Θέση στον Ημιτελικό– Βαθμοί: 7η – 210
• Θέση στον Τελικό– Βαθμοί: 6η – 331

Μικρά μικρά

• 15 συμμετοχές έχουν βελτιώσει τη θέση του στον Τελικό συγκριτικά με τον Ημιτελικό
• 10 χώρες έχουν βελτιώσει τη θέση του στον Τελικό συγκριτικά με τον Ημιτελικό
• 4 νικήτριες συμμετοχές δεν έχουν κερδίσει στον Ημιτελικό τους (Ουκρανία 2004 & 2016, Ρωσία 2008, Αζερμπαϊτζάν 2011)
• Ουκρανία και Ρωσία έχουν από τρεις φορές βελτιώσει τη θέση τους στον Τελικό

Όπως συμπεραίνουμε, η εισαγωγή των ημιτελικών, έχει προσδώσει νέο ενδιαφέρον στο διαγωνισμό της Eurovision. Περισσότερες χώρες έχουν την ευκαιρία να παρουσιάσουν τις συμμετοχές τους στο κοινό της Ευρώπης. Παράλληλα, στην προσπάθεια πρόκρισης στον τελικό, οι χώρες εμφανίζουν πιο προσεγμένες συμμετοχές. Από το 2004 μέχρι και το 2019 συνολικά 522 τραγούδια συμμετείχαν στους ημιτελικούς με τα 280 να προκρίνονται στον τελικό, εκ των οποίων μόνο τα 15 βελτίωσαν τη θέση ήτοι 5,4%. Δύσκολο, όχι όμως και απίθανο.

Μείνετε συντονισμένοι στον OGAE Greece για αντίστοιχα αφιερώματα…