ΑΦΙΕΡΩΜΑ: Η ιστορία του Ισραήλ στη Eurovision (Μέρος 2ο: 1981-1989)

Περνάμε στη δεκαετία του ’80, όταν το Ισραήλ έκανε πολύ αξιόλογες προσπάθειες και πλησίασε τη νίκη 2 φορές! Γνωστά ονόματα και επιστροφή καλλιτεχνών συνθέτουν τις συμμετοχές της χώρας με πολύ έντονο το στοιχείο του πατριωτισμού και της έθνικ μουσικής!

➡ Το 1979 το Ισραήλ στέφτηκε νικητής για 2η συνεχή χρονιά. Εντούτοις το 1980 το Ισραήλ απουσίασε από τον Διαγωνισμό, παρόλο που είχε επιλέξει ως εκπρόσωπό του το συγκρότημα Ha’achim ve Ha’achayot. Ο τίτλος του τραγουδιού ήταν «Pizmon khozer» (Ρεφρέν). Ο λόγος ήταν ότι η ημερομηνία διεξαγωγής της Eurovision ορίστηκε για τις 19 Απριλίου 1980, ημέρα μνήμης για τα θύματα πολέμου. Επίσης, το Ισραήλ αρνήθηκε να διοργανώσει για 2η συνεχόμενη χρονιά και λόγω της ημέρας αλλά και λόγω οικονομικών δυσχερειών. Έτσι, ο Διαγωνισμός διοργανώθηκε στη Χάγη της Ολλανδίας.

Ο εθνικός τελικός, Kdam Eirovizion, αναδεικνύει νικητές τους Hakol Over Habibi με το τραγούδι «Halayla» (Απόψε). Στο Δουβλίνο εμφανίστηκαν με το όνομα Habibi. Τα 4 μέλη που απαρτίζουν το συγκρότημα είναι η Shlomit Aharon, ο Kikki Rothstein, ο Yuval Dor και ο Ami Mendelman. Αρχικά τούς είχε προταθεί να ερμηνεύσουν το «Hallelujah» ήδη το 1978, αλλά αρνήθηκαν.

Ο συνθέτης του τραγουδιού, Shuki Levy, είναι ο ιδρυτής της εταιρίας παραγωγής Saban Entertainment, από την οποία αναδείχτηκαν ταινίες κινουμένων σχεδίων και διασκευές ιαπωνικών ταινιών, όπως  DigimonX-MenSpider-Man και Power Rangers. Στα τέλη του 2001 η εταιρία αγοράστηκε από την The Walt Disney Company. Ο ίδιος υπήρξε ο συνθέτης 3.928 τραγουδιών, πολλά από τα οποία χρησιμοποιήθηκαν ως μουσική επένδυση ή θεματικά τραγούδια ταινιών και τηλεοπτικών εκπομπών.

? Τίτλος: Halayla
? Ερμηνευτές: Habibi
? Συνθέτης: Shuki Levy
? Στιχουργοί: Shlomit Aharon, Yuval Dor
? Θέση: 7η /20
? Βαθμοί: 56


?
Απόψε, απόψε
Θα είναι απόψε
Θα πούμε πράγματα που δεν έχουμε πει ποτέ

Σε έναν παραδοσιακό χορό, τον «Hora», αναφερόταν η συμμετοχή του Ισραήλ στο Harrogate της Αγγλίας. Ερμηνευτής ο Avi Toledano, γεννημένος στο Μαρόκο και πολύ πετυχημένος τραγουδιστής της χώρας με συμμετοχές και σε ταινίες.

Ο χορός «Hora» είναι πολύ διαδεδομένος στην εβραϊκή διασπορά και αποτέλεσε τη βάση για τον σύγχρονο λαϊκό χορό του Ισραήλ. Έγινε μάλιστα το σύμβολο της ανοικοδόμησης της χώρας. Οι χορευτές δημιουργούν έναν κύκλο πιάνοντας είτε ο ένας τα χέρια του άλλου, είτε ο ένας τα χέρια του άλλου πίσω από την πλάτη, είτε ο ένας τον ώμο του άλλου και χορεύουν με τη φορά των δεικτών του ρολογιού.

Επί σκηνής ο Avi Toledano συνοδεύτηκε από 5 χορευτές. Στη μέση του τραγουδιού και πάνω στο αποκορύφωμα της χορογραφίας, η μία χορεύτρια έριξε με το χέρι της τη βάση ενός μικροφώνου, δίχως όμως να επηρεάσει τη σκηνική παρουσία ούτε και το τελικό αποτέλεσμα: 2η θέση!

? Τίτλος: Hora
? Ερμηνευτής: Avi Toledano
? Συνθέτης: Avi Toledano
? Στιχουργός: Yoram Taharlev
? Θέση: 2η /18
? Βαθμοί: 100


?
Και επίσης ο Hora, αυτός με το «hey»
Η φωνή του ακόμη ανεβαίνει, η φωνή του ακόμη δεν σώπασε
Και επίσης ο Hora, αυτός με το «hey»
Το τραγούδι του γεμίζει την καρδιά μου για πάντα

Μετά την επιτυχία του 1982, ο Avi Toledano συνέθεσε το τραγούδι «Chai» (Ζωντανός) και το εμπιστεύτηκε σε μία τραγουδίστρια, για την οποία έχει γραφτεί ότι είχε φωνή που άγγιζε το άψογο και χαρακτηρίστηκε ως η «Madonna του Ισραήλ»: Ofra Haza.

Εβραϊκής καταγωγής από την Υεμένη, η Ofra Haza ήταν η νεότερη από 9 αδέρφια. Ο εφ’ όρου ζωής παραγωγός και μέντοράς της, Bezalel Aloni, την ανακάλυψε από τα 12 χρόνια της και την ανέδειξε σε παγκοσμίου φήμης τραγουδίστρια. Η πιο γνωστή επιτυχία της, «Im nin ‘alu» (1988), έφτασε στην κορυφή των charts σε πολλές χώρες. Η Ofra Haza απεβίωσε το 2000 χτυπημένη από πνευμονία που οφειλόταν στον ιό του AIDS.

Το τραγούδι «Chai» μιλάει για τον λαό του Ισραήλ που παραμένει ζωντανός, παρά τις όποιες προσπάθειες αφανισμού του. Κατά σύμπτωση, το τραγούδι ερμηνεύτηκε στο Μόναχο, πόλη που έχει άμεση σχέση με το Ολοκαύτωμα των Εβραίων, καθώς και με την τρομοκρατική επίθεση στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1972.

? Τίτλος: Chai
? Ερμηνεύτρια: Ofra Haza
? Συνθέτης: Avi Toledano
? Στιχουργός: Ehud Manor
? Θέση: 2η /20
? Βαθμοί: 136


?
Ζωντανός, ζωντανός, ζωντανός
Ναι, είμαι ακόμα ζωντανός
Αυτό είναι το τραγούδι που ο παππούς τραγουδούσε χθες στον πατέρα και σήμερα εγώ
Είμαι ακόμα ζωντανός, ζωντανός, ζωντανός
Ο λαός του Ισραήλ είναι ζωντανός
Αυτό είναι το τραγούδι που ο παππούς τραγουδούσε χθες στον πατέρα και σήμερα εγώ

➡ Το 1984 λέγεται ότι η Ilanit, βλ. 1ο Μέρος (1973 και 1977), είχε επιλεγεί για να εκπροσωπήσει τη χώρα με το τραγούδι «Balalaika». Το Ισραήλ όμως δεν συμμετείχε στη Eurovision, διότι η ημερομηνία διεξαγωγής του Διαγωνισμού συνέπεσε με την Ημέρα Μνήμης των Πεσόντων Στρατιωτών και Θυμάτων Τρομοκρατίας του Ισραήλ.

Ο νικητής της Eurovision 1978, Izhar Cohen, επιλέχτηκε το 1985 από τον εθνικό τελικό για να εκπροσωπήσει την πατρίδα του στο Göteborg της Σουηδίας. Το τραγούδι είχε τον τίτλο «Olé, Olé» (Ανεβαίνει, ανεβαίνει). Επί σκηνής συνοδεύτηκε από 3 χορευτές και 2 χορεύτριες.

Ένα τυπικό ρυθμικό κομμάτι της δεκαετίας του ’80 με χορογραφία που θυμίζει ασκήσεις αεροβικής, παιζόταν στα φαβορί της βραδιάς. Κατέληξε στην αξιόλογη 5η θέση, παρά τα τεχνικά προβλήματα στον ήχο, εμφανή ειδικά στο πρώτο ρεφρέν του τραγουδιού.

? Τίτλος: Olé, Olé
? Ερμηνευτής: Izhar Cohen
? Συνθέτης: Kobi Oshrat
? Στιχουργός: Hamutal Ben Ze’ev
? Θέση: 5η /19
? Βαθμοί: 93


?
Ανεβαίνει, ανεβαίνει
Το τραγούδι μαζί
Όταν η χαρά ανθίζει στην καρδιά
Ανεβαίνει, ανεβαίνει
Το τραγούδι μαζί, μικροί και μεγάλοι
Σαν ένα ουράνιο τόξο

Στο Bergen της Νορβηγίας ταξίδεψε ο Moti Giladi (κατά κόσμον Mordechai Giladi) και η Sarai Tzuriel με το τραγούδι «Yavo yom» (Θα έρθει μια μέρα).

O Moti Giladi διετέλεσε πρωτοψάλτης σε εβραϊκή συναγωγή στις Η.Π.Α. προτού έρθει στο Ισραήλ. Από τη δεκαετία του ’90 είναι κυρίως ηθοποιός στην τηλεόραση και το θέατρο. Είναι γνωστός και για τις φωνητικές μιμήσεις του.

Η Sarai Tzuriel είναι ηθοποιός στο θέατρο από τα μέσα της δεκαετίας του ’70 και έχει ενσαρκώσει γνωστές φιγούρες σε παιδικά προγράμματα. Έχει ερμηνεύσει επίσης πολλά παιδικά τραγούδια.

? Τίτλος: Yavo yom
? Ερμηνευτές: Moti Giladi & Sarai Tzuriel
? Συνθέτης: Yoram Zadok
? Στιχουργός: Moti Giladi
? Θέση: 19η /20
? Βαθμοί: 7


?
Θα έρθει μια μέρα, θα έρθει σε μας
Θα έρθει μια μέρα, όλα τα παιδιά μας
Όταν έρθει η μέρα
Θα τραγουδήσει ένα τραγούδι για τον κόσμο
Ότι θα έρθει

Δύο κωμικοί, ο Natan Datner και ο Avi Kushnir, ήταν αυτοί που ταξίδεψαν στις Βρυξέλλες το 1987. Παρά το γεγονός ότι στο Kdam μπέρδεψαν τα λόγια τους, κέρδισαν με διαφορά.

Ο Natan Datner ασχολείται κυρίως με την ηθοποιία και τα τηλεοπτικά σόου.

Ο Avi Kushnir είναι επίσης ηθοποιός, αλλά έχει κάνει την απόπειρά του και στη σκηνοθεσία.

Οι Lazy Bums, όπως ήταν το όνομα του ντουέτου στη Eurovision, ντυμένοι σαν τους Blues Brothers, ερμήνευσαν το «Shir habatlanim» (Τραγούδι των τεμπέληδων) με κωμικό-σατιρικό τρόπο. Το τραγούδι γνώρισε πολύ μεγάλη επιτυχία ειδικά στην Ισλανδία, όπου το ντουέτο έκανε εμφανίσεις σε τηλεοπτικές εκπομπές.

? Τίτλος: Shir habatlanim
? Ερμηνευτές: Lazy Bums
? Συνθέτης: Zohar Laskov
? Στιχουργός: Zohar Laskov
? Θέση: 8η /22
? Βαθμοί: 73


?
Hupa hule hule hule
Hupa hupa hule hule
Hupa hule hule hupa pa

Μετά από 3 αποτυχημένες προσπάθειες να εκπροσωπήσει τη χώρα της ως σολίστ (1982, 1983 και 1985), η Yardena Arazi ήταν η επιλογή της ισραηλινής τηλεόρασης να πάει στο Δουβλίνο. Μεγάλο όνομα στη χώρα, μιας και τη δεκαετία του ’80 ανακηρύχτηκε 5 φορές κορυφαία τραγουδίστρια της χρονιάς και κορυφαία τραγουδίστρια της δεκαετίας. Συμμετείχε ήδη μία φορά το 1976 για το Ισραήλ ως μέλος του τρίο Chocolate, Menta, Mastik και ανέλαβε τον ρόλο της παρουσιάστριας του Διαγωνισμού το 1979, βλ. 1ο Μέρος.

Μεταξύ 4 τραγουδιών που παρουσίασε η Yardena Arazi σε ειδική εκπομπή, υπερίσχυσε το «Ben Adam» (Γιος του ανθρώπου). Μαζί της στη σκηνή της Eurovision ήταν στα φωνητικά και 2 μέλη του συγκροτήματος Milk & Honey, που κέρδισε το 1979 με το «Hallelujah».

Γύρω από τη συμμετοχή της υπάρχει και μια ιστορία, γνωστή στον κύκλο των euro-fans: Η Yardena Arazi, προληπτική καθώς είναι, πριν τον Διαγωνισμό κατέφυγε στην προσωπική αστρολόγο της για της πει τι τύχη θα έχει στο Δουβλίνο. Η απάντηση που έλαβε ήταν ότι το 1ο βραβείο θα πάει στο 9ο τραγούδι. Στην κλήρωση για τη σειρά εμφάνισης, το Ισραήλ ήταν 9ο. Λίγες μέρες όμως πριν τον Διαγωνισμό, η Κύπρος απέσυρε τη συμμετοχή της, με αποτέλεσμα το Ισραήλ να εμφανιστεί 8ο. Έτσι, στην 9η θέση εμφανίστηκε η Ελβετία με τη Céline Dion, που, ως γνωστόν, κέρδισε!

? Τίτλος: Ben Adam
? Ερμηνεύτρια: Yardena Arazi
? Συνθέτης: Boris Dimitstein
? Στιχουργός: Ehud Manor
? Θέση: 7η /21
? Βαθμοί: 85


?
Ένας άνθρωπος είναι μόνο ένας άνθρωπος και οι περισσότερες μέρες του είναι νύχτες
Και κανένας άνθρωπος δεν είναι τέλειος σε όλες τις αρετές του
Οπότε άφησέ τον να ονειρεύεται και δώσ’ του πνοή
Δώσε στον Σημ, δώσε στον Χαμ, δώσε στον Ιάφεθ παρηγοριά

Η δεκαετία και το 2ο Μέρος του αφιερώματός μας κλείνει με το ντουέτο Gili & Galit, που επιλέχτηκε από το Kdam για την εκπροσώπηση του Ισραήλ στη Λοζάννη. Ο τίτλος του τραγουδιού ήταν «Derekh hamelekh» (Ο δρόμος του βασιλιά).

O Gili Netanel, 12 μόλις χρονών τότε, είναι ο 2ος μικρότερος σε ηλικία τραγουδιστής που έχει λάβει ποτέ μέρος στη Eurovision (μετά τη Natalie Pâque που εκπροσώπησε τη Γαλλία την ίδια χρονιά). Το εμφανές τρακ του τη βραδιά του τελικού, ήταν η αιτία να παραλείψει μία λέξη στο τέλος του 2ου κουπλέ. Μαζί του η Galit Burg-Michael, στήριξε με την καλή φωνή της το τραγούδι, που όμως δεν έπεισε ιδιαίτερα τις επιτροπές.

 

 

? Τίτλος: Derekh hamelekh
? Ερμηνευτές: Gili & Galit
? Συνθέτης: Shaike Paikov
? Στιχουργός: Shaike Paikov
? Θέση: 12η /22
? Βαθμοί: 50


?
Ο δρόμος του βασιλιά είναι ο μοναδικός δρόμος μου
Η άρπα του βασιλιά είναι το τραγούδι μου
Ο δρόμος του βασιλιά είναι για μένα όνειρο, είναι ένα αίνιγμα
Η άρπα του βασιλιά είναι η μοναδική μου αγάπη

1ο Μέρος

3ο Μέρος


φωτογραφίες: pinterest, discogs.com, dziennik-eurowizyjny.pl

Δημήτρης Χριστούλιας
Δημήτρης Χριστούλιας
Γεννήθηκα στο Μόναχο της Γερμανίας. Αποφοίτησα από το Τμήμα Γερμανικής Γλώσσας & Φιλολογίας του ΑΠΘ. Οι ξένες γλώσσες και τα ταξίδια είναι η αναπνοή μου. Η επαφή με τη μουσική και την κουλτούρα των λαών του κόσμου δίνει ιδιαίτερο νόημα στην καθημερινότητά μου. Η Eurovision είναι κομμάτι της ζωής μου από το 1982.

5 ΣΧΟΛΙΑ

  1. Αχ η Ofra τι να πεις για αυτην την φωνη;μια φωνη γεννησε αυτη η χωρα και αυτη ηταν της Ofra.
    Eπρεπε να νικησει εκεινο το βραδυ,τα αγαπημενα μου τραγουδια απο αυτην την σπουδαια καλλιτεχνης tfila και you.
    Το 2000 εσκασε σαν βομβα ο θανατος της και κυριως η αιτια που πεθανε,κανεις μα κανεις δεν το περιμενε και συγκεριμενα με aids.Δεν μου αρεσε ποτε ο αντρας της που αυτος τις το μετεδωσε.
    Οπου και να βρισκεται παντως θα ειναι ενας αγγελος.

    • Λέγεται βέβαια ότι το AIDS μπορεί και να το κόλλησε από μετάγγιση αίματος. Δεν είναι 100% εξακριβωμένο αν της το μετέδωσε ο άντρας της!

τα σχόλια είναι κλειδωμένα.

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

STORIES

ΕΛΛΑΔΑ